Schijnzelfstandigheid ZZP – 2025 wordt een overgangsjaar
Er is onrust in ondernemersland. Dankzij de wet DBA, oftewel schijnzelfstandigheid ZZP. Ik heb mijn klanten er het afgelopen kwartaal tot vervelens toe mee vermoeid. Misschien heb je nog geen idee waar dit over gaat. Of je hebt je kop in het zand gestoken en gedacht: Ach, de soep wordt vast niet zo heet gegeten als hij opgediend wordt…
Val jij onder die categorie ondernemers? Dan heb ik goed nieuws! Bij Rompslomp heb ik namelijk een podcast gemaakt over schijnzelfstandigheid als ZZP-er. Zeker de moeite waard om terug te kijken of luisteren! Het is belangrijk om te checken of alles goed geregeld is, want de handhaving wordt serieuzer. Het is straks net alsof een controleur van de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit bij jouw restaurant op bezoek komt en checkt of je je aan alle regels houdt. Bereid je dus voor!
Schijnzelfstandigheid ZZP; handhaving en waarschuwingen
Want 2025 wordt een overgangsjaar. De Belastingdienst heeft aangekondigd dat er dit jaar eerst waarschuwingen uitgedeeld worden, niet direct boetes. Zo krijg je de kans om aanpassingen te doen als je situatie niet goed geregeld is. Maar let op: vanaf 2026 worden boetes wél zonder pardon uitgedeeld.
Dit is wat de Belastingdienst daar zelf onlangs over deelde:
“Op 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst volledig handhaven op schijnzelfstandigheid. Bedrijven en organisaties die mensen als zzp’er inhuren voor werk dat zij niet zelfstandig uitvoeren, kunnen dan weer een boete en naheffingen krijgen. Daarbij geldt een overgangsperiode van 1 jaar waarin werkgevers en werkenden nog geen vergrijpboete krijgen als zij kunnen bewijzen dat zij stappen zetten tegen schijnzelfstandigheid. De opheffing van het handhavingsmoratorium is een van de maatregelen die het kabinet neemt om schijnconstructies te bestrijden en draagt bij aan meer zekerheid op de arbeidsmarkt.”
Nog maar 2 maanden de tijd
Daarom is het nu belangrijk om je zaken op orde te krijgen. Je hebt namelijk nog maar twee maanden om de laatste dingen goed te regelen! Bekijk hier tips.
De wet DBA is inmiddels al een tijdje van kracht, maar de handhaving lag stil. Inmiddels is de Belastingdienst weer actief, met 80 inspecteurs die controleren of bedrijven en zzp’ers de regels naleven. Bedrijven die schijnzelfstandigheid onder ZZP-ers faciliteren, kunnen flink wat sociale lasten met terugwerkende kracht moeten terugbetalen.
Wie is verantwoordelijk? De opdrachtgever of de zzp’er?
Angelique, mijn online business manager, en ik hadden hier laatst een stevige discussie over. Wie moet ervoor zorgen dat de contracten goed geregeld zijn? Angelique vindt dat de zzp’er hier een proactieve houding moet aannemen, terwijl ik vind dat de opdrachtgever eindverantwoordelijk is. Immers, de boetes worden vaak bij de opdrachtgever neergelegd als het misgaat.
Risico’s van schijnzelfstandigheid voor zzp’ers
Toch is het belangrijk dat ook zzp’ers waakzaam zijn. Er ligt namelijk een groot risico bij hen, wat ook wel de ‘bijvangst’ door de Belastingdienst wordt gezien. Wanneer er schijnzelfstandigheid geconstateerd wordt, kan de zzp’er niet rekenen op hetzelfde ‘handhavingsmemorandum’ als bedrijven. Dit betekent dat de zzp’er alsnog correcties kan krijgen op de inkomstenbelasting, met mogelijk verlies van ondernemersaftrekken als gevolg.
Voorbeeldje… stel: een horeca-aangelegenheid huurt zzp’ers in om voor hen te werken. Het bedrijf krijgt in de loop van volgend jaar een controle van de Belastingdienst. Dat restaurant of café kan dan een boete krijgen tot 1 januari 2025. Maar voor zzp’ers ligt het anders: zij kunnen een boete krijgen over de periode dat ze werkzaam waren voor die werkgever. Bovendien moeten die zelfstandigen alle voordelen die ze eerder hadden als ondernemer, terugbetalen. Denk bijvoorbeeld maar aan: de startersaftrek, de zelfstandigenaftrek, MKB-winstvrijstelling.
Terugdraaien voordelen bij schijnzelfstandigheid ZZP
Kortom, de Belastingdienst kan dus de fiscale voordelen zoals die zelfstandigenaftrek en de MKB-winstvrijstelling terugdraaien bij die zzp’er over de periode dat hij of zij als opdrachtnemer werk verrichtte voor de opdrachtgever. De zzp’er moet die aftrekposten terugbetalen aan de Belastingdienst. Zelfstandigen die dit geld niet op de plank hebben liggen, komen in financiële problemen.
Waarom goede afspraken essentieel zijn
Het idee dat zzp’ers zomaar een contract van internet plukken, wat zinnen aanpassen en klaar zijn, werkt nu echt niet meer. Zowel opdrachtgever als zzp’er moeten samen zorgen dat de afspraken duidelijk vastliggen. Deze contracten, zoals de modelovereenkomsten die de Belastingdienst aanbiedt, zijn essentieel om de samenwerking goed te verantwoorden en beide partijen te beschermen. En let wel: het gaat er niet alleen om dat je het op papier goed vastlegt. Veel belangrijker is dat wat je op papier vastlegt, nageleefd wordt. Alleen het stukje papier is niet voldoende. Net als in de keuken van elk sterrenrestaurant wil je niet alleen afspreken met elkaar dat je alle ingrediënten veilig en koel opslaat, maar dat ook daadwerkelijk doen.
Voorkomen schijnzelfstandigheid ZZP
Zelfstandigen zijn net als sous-chefs, of assistenten van de chef-kok in dat vermaarde restaurant. Ze voegen waarde toe aan de organisaties waar zij werken. Tegelijkertijd zijn goede afspraken maken in ieders belang. Het voorkomt niet alleen juridische problemen, maar versterkt ook de samenwerking. Door als zzp’er proactief mee te denken en mee te werken aan heldere contracten, verminder je het risico op verrassingen en houd je de samenwerking met opdrachtgevers soepel. Wees dus proactief als zzp’er!
Schijnzelfstandigheid ZZP; gezamenlijke verantwoordelijkheid
Kortom: 2025 wordt een overgangsjaar waarin zzp’ers en opdrachtgevers samen verantwoordelijk zijn om schijnzelfstandigheid ZZP te voorkomen. De tijd van afwachten is voorbij. Wil je als zzp’er risico’s vermijden? Zorg dan voor heldere afspraken met je opdrachtgevers. Heb je genoeg op de bank om die boetes moeiteloos af te lossen? Nee? Tijd om van die bank af te komen en het goed te regelen! Anders zijn de rapen straks gaar!
Janine van Vliet,
Koken met Cijfers
P.S. Luister/kijk de hele podcast hier terug:
